ट्रम्प किम शिखर सम्मेलनमा सबैभन्दा ठुलो जीत चीनको—जुआल लक डुआन
(जुआल लक डुआनको एसिया टाइम्समा जुन १३, २०१८ मा प्रकाशित ट्रम्प किम शिखर बैठक’boutको लेख नेपाली पाठकको लागि पठनीय ठानेर प्रकाशित गरेका छौं । यसको अनुवाद अभिषेक भण्डारीले गरेका हुन । सम्पादक)
यस पृष्ठभूमिमा सि जिङ्गफिङ्गले ट्रम्प–किम शिखर वार्तालाई नजिकबाट नियालेर हेरे, उनीहरुले निकालेको नतिजा’boutमा धेरै खुसी हुनैपर्छ ’cause सिंगापुर बैठकले उनको चीनको लागि “जीत–जीत परिणाम“ ल्याएको छ ।
मङ्गलबारमा सिंगापुरमा अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र उत्तर कोरियाली सर्वोच्च नेता किम जोन उनवीचको ‘शताब्दी शिखर सम्मेलन‘मा भएको सहमतिको दक्षिण–उत्तर कोरिया सम्बन्ध र कोरियाई प्रायद्वीपमा शान्तिको असर कस्तो पर्ने छ भन्ने महिना, वर्ष अथवा आगामी दशकसम्म पनि आन्तरिक रूपमा अस्पष्ट नै छ ।
तरपनि अस्पष्ट रूपमा उल्लेखित ट्रम्प र किमद्वारा हस्ताक्षर गरिएको दस्तावेज र खासगरी अमेरिकी राष्ट्रपतिले शिखर वार्तापछि आयोजित आफ्नो एकल सम्वाददाता सम्मेलनमा स्पष्ट गरेको बिषयलाई नियाल्ने हो, उत्तर कोरियाई नेता र उनलाई पछाडिबाट ढाडस दिने चीनीया राष्ट्रपति सि जिङ्गफिङ्ग प्रसन्न हुनुपर्दछ ।
वंशवादको रुपमा विकसित भएको अधिराज्यको एक युवा शासक किमले अमेरिकी राष्ट्रपति कदममा कदम मिलाएर यो शिखर वार्ता गर्नु आफैमा उपलब्धी हो । आफ्ना हजुरबुबाले तयार गरेको तर यस्तो वार्ताको अवसर कहिल्ये प्राप्त गर्न सकेका थिएनन् ।
अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पले केहि महिना अगाडि संयुक्त राष्ट्र संघमा फुच्चे रकेटवाला केटो भनेका थिए । तर राष्ट्रपति ट्रम्पले पहिलो भेटको अगाडि र पछाडि सम्मानपुर्वक अध्यक्ष किम भनेका छन् र किमलाई एक अत्यन्तै सिपालु व्यक्ति भनेका छन् ।
सवैभन्दा महत्वपूर्ण त के हो भने किमले यो सबै प्राप्त गर्न खासै वास्तविक कनसेसन केहि पनि गर्न परेन ।
यो भेटघाटको केन्द्रीय बिषय उत्तर कोरियाको आणविक निशस्त्रीकरण हो । ट्रम्म प्रशासनको दृष्ट्रिकोणमा उत्तर कोरियालाई पूर्ण रुपमा प्रमाणिक र फेरी परमाणु अस्त्रतर्फ नफर्केगरि परमाणु निशस्त्रिकरणतर्फ धकेल्ने हो ।
किमले आफ्नो खाली प्रतिबद्धतालाई “कोरियाली प्रायद्वीपको पूर्ण परमाणु निशस्त्रीकरण“ गर्नको लागी काम गरिसकेपछि मात्र उनीहरूले अप्रिलमा आफ्नो बैठकको समयमा दक्षिण कोरियाली राष्ट्रपति चन्द्र जेई(इनसँग सहमति जनाएका थिए।
यी मध्ये एक “प्रगतिशील र तुल्यकालिक उपाय“ ट्रम्पद्वारा उनको पोस्ट(शिखर प्रेस सम्मेलनमा खुलासा गरिएको थियो । त्यस वेला उनले घोषणा दक्षिण कोरियाको संयुक्त संयुक्त सैन्य अभ्यासको अन्त्य गर्नेछ भन्ने धोषणा गरे ।
उत्तर कोरियाको “सुरक्षा आश्वासन“को ’boutमा सोधेको प्रश्नमा ट्रम्पले “डेमोक्रेटिक पिपुल्स रिपब्लिक अफ कोरियालाई प्रदान गर्नको लागी“ भनेका छन् । ट्रम्पले भने “हामी युद्धको खेललाई रोक्न चाहान्छौ । युद्धले एक विशाल राशिको रुपैया बचत हुन्छ । वार्ता सफल नभएसम्म यो हामी देख्न सक्नेछौं । भविष्यको वार्तालाप जस्तै यो हुँदैन ।
उत्तर कोरियाले लामो समयसम्म यो “युद्ध खेल“ र “उत्तेजित कार्यहरू“ लाई सुचारु माग गरेको छ, जबकि, अमेरिका र दक्षिण कोरियाको लागि, यस्ता सैन्य अभ्यासहरूले प्रकृतिमा रक्षात्मक र तिनीहरूको गठबन्धनको नियमित तालिका प्रशिक्षण कार्यक्रमको अभिन्न भाग हो।
लगभग ६ महिना पहिलेसम्म ट्रम्प र किम, जो विश्वको सबैभन्दा दयालु नेताहरू हुन, एक आपसमा अपमानित व्यवहापार र कोरियाली प्रायद्वीपले एक विनाशकारी सैन्य, यहाँसम्म कि परमाणु अस्त्र र विद्रोह र धम्कीको सामना गर्यो ।
पहिले नै उल्लेख गरिसकिएको छ, क्षेत्रीय प्रभुत्वको खोजीसहित सुरक्षा र भौगोलिक कारणले बेइजिङले परमाणु शक्तिसहितको उत्तरी कोरिया वा यसको ढोकामा बलियो अमेरिकी सैन्य उपस्थितिको चाहना गर्दैन ।
यो अब एक रहस्य छैन कि उत्तर कोरिया मात्र होइन तर चीनले लामो समयसम्म अमेरिकी र दक्षिण कोरियाको सैन्य अभ्यासको अन्त्य र यसको सहयोगीबाट यूएसएफके हटाउनुभएको छ।
सिंगापुरका लागि प्रस्थान गर्नु अघि, उनी पहिलेदेखि नै संयुक्त राज्य अमेरिकाको सबैभन्दा नजिक र बलियो सहयोगीहरूको क्युबेकमा जी ७ को सम्मेलनको समूहमा बनेको थिए, उनीहरूलाई अमेरिकाबाट बेवास्ता गर्दै र क्यानाडाको प्रधानमन्त्री जस्टिन ट्रुडोऊलाई “धेरै बेइमानी र कमजोर“ भने ।
यस पृष्ठभूमिमा सि जिङ्गफिङ्गले ट्रम्प–किम शिखर वार्तालाई नजिकबाट नियालेर हेरे, उनीहरुले निकालेको नतिजा’boutमा धेरै खुसी हुनैपर्छ ’cause सिंगापुर बैठकले उनको चीनको लागि “जीत–जीत परिणाम“ ल्याएको छ ।
