कोरोनाको कहरमा पढ्ने रहर

मध्यान्हको समय । सिमसिम पानी परिरहेको थियो । ललितपुरको खोकनास्थित श्री रुद्रायणी माध्यमिक विद्यालयको प्रांगणमा केही विद्यार्थीे हातमा मोबाइल लिइ बसिरहेका थिए भने कही विद्यार्थीहरु एउटै मोबाइलमा उत्सुकताका साथ केहि हेरिहेका थिए भने कोही मोबाइलमा केही आवाज सुन्ने प्रयास गरिरहेका थिए ।

विगत ६ महिनादेखि कोरोनाको महामारीका कारण बन्द विद्यालयहरु तथा पठनपाठन ठप्प भएको अवस्थामा विद्यालयमा विद्यार्थीहरुलाई प्रतिबन्धित मोबाइलका साथ देख्दा कौतुहलता जाग्नु स्वभाविक थियो । जिज्ञासा मेट्न प्रधानाध्यापक भेट्न जब उहाँको कार्यकक्षतिर बढें,नजिकैको खाली कक्षा कोठामा कोही बरबराइरहेको जस्तो लाग्यो, हेर्न जाँदा शिक्षक खाली कक्षाकोठामा एक्लै ल्यापटप अगाडि कसैलाई निर्देशन दिइरहनु भएको थियो । बल्ल विद्यालयको त्यस बखतको वातावरण अलि बुझ्न थालियो ।

कोरोनाका कारण विद्यालयहरु बन्द भएपछिे बैकल्पिक पठन पाठनमा जोड दिदै आएको रहेछ । व्यवसायिक शिक्षा पढाउने शिक्षक राम हरि महर्जन आफना विद्यार्थीहरुलाई अनलाइन कक्षा मार्फत कक्षा लिइरहनु भएको रहेछ । यस्तो समयमा विद्यालयको गतिविधि बुझन निकै रहर लाग्यो । नजिकै अर्को कक्षा कोठामा केही विद्यार्थीहरु मोबाइलको आवाजको भरमा आफनो कपीमा केही नोट गर्दै थिए ।

सबै विद्यार्थीहरु विभिन्न विषयहरुको अनलाइन कक्षाहरु लिइरहेका थिए । “सुजल, तिमी भन कति हुन्छ ?”उता मोबाइलबाट गणित शिक्षिका गीता डंगोलको प्रश्न नसकिदै कक्षा ६ मा अध्ययनरत सुजल डंगोल नजिकै रहेको दिवस परियारले “३०” भनेर फयाट जवाफ दिए । त्यस्तै कक्षा ८ मा अध्ययनरत जश्ना मर्हजन पनि मोबाइलमा अंग्रेजी शिक्षक अमृत चौधरीको निर्देशन ध्यानपूर्वक सुनेर आफनो कपीमा नोट गर्दै थिइन् । उनीहरुको कक्षा नविथोल्ने मनसायले त्यस कक्षाकोठाबाट निस्किएर बाहिरिदा अघिको खाली कक्षाकोठाको दृश्य त परिवर्तन भइसकेको रहेछ । कारण हरेक विषयको कक्षा ४० मिनेटको रहेछ । त्यस कक्षाकोठामा ल्यापटप टेबलमा राखि सह प्रधानाध्यापक तथा शिक्षक निरन्जन डंगोल सेतो पाटीमा कक्षा ९ का विद्यार्थीहरुलाई गणित पढाइरहनु भएको थियो ।

खाली कक्षाकोठाको यो बातावरण निकै मार्मिक तथा अनौठो नै देखिन्थ्यो । हामी प्रधानाध्यापकको कक्षमा पुग्दा, कक्ष बाहिर एक व्यक्ति ल्यापटप र सेतोपाटिमा विद्यार्थीहरुको लागि साम्रगीहरु तयार गर्दै हुनुहुन्थ्यो । जानकारी हुंदा अचम्भित भयौं किनकि उनै व्यक्ति प्रधानाध्यापक कृष्ण भगत महर्जन कक्षा दशको विद्यार्थीहरुलाई विज्ञान अनलाइन कक्षा सन्चालन गर्न तयारी गर्दै हुनुहुदो रहेछ । हरेक दिन विहान ११ बजे देखि दिउँसो १ बजे सम्म कक्षा ६ देखि कक्षा १० सम्म अनलाइन कक्षाहरु तथा प्रि प्राइमरी देखि कक्षा ५ सम्म वर्कसिटको माध्यमबाट कक्षा संचालन भइरहेको प्रधानाध्यापक महर्जनले बताउनु भयो ।

घरमा इन्टरनेटको सुविधा नभएका विद्यार्थीहरुको लागि विद्यालयले नै निशुल्क इन्टरनेट उपलब्ध गराइ उनीहरुको लागि अनलाइन कक्षाहरु सहज गराइरहेको जानकारी दिनुभयो । शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयले इन्टरनेटको पहुँच नभएका विद्यार्थी तथा विद्यालयहरुलाई निःशुल्क इन्टरनेट उपलब्ध गराउने निर्णय गरेको छ । तर कार्यन्वयनको लागि विद्यार्थी र विद्यालयले स्थानीय निकायसँग कसरी समन्वय गरि उक्त सेवा उपयोग गर्ने’bout अझै अलमल्ल नै छन् ।

जे होस रुद्रायणी माध्यमिक विद्यालयले इन्टरनेटको पहुँच नभएका आफना विद्यार्थीहरुलाई पढाईमा कुनै असर नपर्ने गरि शिक्षा सबैको अधिकारको मूलमर्म लाई आत्मसाथ गरेको कार्य सराहनीय छ ।